Evlilik birlikleri zaman içerisinde bir çok farklı sebepten ötürü sona erdirilmek istenebilir. Resmi bir evlilik akdinin mahkeme kararıyla sona ermesine boşanma denir. Boşanmak için mahkemeye başvuran eşlerin seçebileceği iki farklı yol bulunmaktadır. Bu yollardan ilki anlaşmalı, ikincisi ise çekişmeli boşanmadır.
Çekişmeli boşanma davası,
Taraflardan birinin boşanmak isteyip birinin istememesinden,
Tarafların boşanmanın hukuki sebep ve sonuçları konusunda uyuşmazlığa düşmelerinden ötürü ortaya çıkabilir.
Anlaşmalı boşanma davası ise her iki tarafın da boşanmak istemesi ve boşanmanın sebep ve sonuçları hususunda anlaşması halinde vücut bulmaktadır.
Anlaşmalı boşanma, Türk Medeni Kanunu’nun 166. maddesinin 3.fıkrasında düzenlenmiştir.
Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır.
Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın malî sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır.
Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.
Kanun maddesinden çıkan sonuca göre, anlaşmalı boşanma davası açabilmek için belirli koşulların bir arada gerçekleşmesi gerekir. Bu şartlar şu şekilde sıralanabilir.
1-) Evlilik tarihinin üzerinden 1 yıl geçmiş olmalıdır.
2-) Eşler mahkemeye birlikte başvurmalı ya da bir eşin davasını diğer eş kabul etmelidir.
3-) Hakim tarafları bizzat dinleyerek, iradelerin serbestçe açıklandığına kanaat getirmelidir.
4-) Boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumuna ilişkin düzenlenen protokol, hakim tarafından uygun bulunmalıdır.
Bu 4 şartın bir arada sağlanması halinde evlilik birliği temelden sarsılmış sayılır ve hakim boşanma kararı verir.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME
Anlaşmalı boşanma davasında görevli mahkeme, Aile Mahkemesidir.
Yetkili mahkeme ise TMK madde 168 uyarınca, eşlerden birinin yerleşim yeri veya eşlerin davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Bir örnekle açıklayacak olursak taraflardan kadın olan eşin yerleşim yerinin İstanbul Kartal erkek olan eşin yerleşim yerinin ise İstanbul Beşiktaş olduğunu ve bu çiftin davadan önce son defa altı aydan beri oturdukları yerin ise Kocaeli olduğunu düşünelim.
Bu durumda anlaşmalı boşanma davası İstanbul Anadolu Aile Mahkemelerinde, İstanbul Aile Mahkemelerinde veya Kocaeli Aile Mahkemelerinde açılabilecektir.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI NASIL AÇILIR?
Anlaşmalı boşanma talebinizin mahkemece kabul edilmesi için öncelikle anlaşmalı boşanma için kanunda yer alan şartların tamamı sağlanmış olmalıdır.
Daha sonrasında ise TMK madde 168 uyarınca yetkili bir Aile Mahkemesine anlaşmalı boşanma talebini içeren bir dilekçe ile başvurulmalı ve dava açmak için ödenmesi gereken harç ve masraflar yatırılmalıdır.
2022 yılı için anlaşmalı boşanma davası açmak için ödenmesi gereken harç ve masraflar yaklaşık olarak şöyle sıralanabilir.
Başvuru Harcı: 80.7 TL
Dosya Gideri: 0.6 TL
Peşin Harç: 80.7 TL
Tebligat Gideri: 260 TL
Diğer İş Ve İşlemler :130 TL
Toplam :552.00 TL
(Bu hesaplama dava açmayı düşünen kişilere, yaklaşık olarak ne kadar masraf yapılacağı ile ilgili fikir verebilmesi açısından sunulmuştur, kesin masraf miktarı dosyanızda yapılacak işlemlere göre yukarıda yer alan değerden farklılık gösterebilir.)
Ödemiş olduğunuz harçlardan arta kalan miktar, kararın kesinleşmesinin ardından talepte bulunduğunuz takdirde mahkeme tarafından geri ödenmektedir.
Anlaşmalı boşanma dilekçesine ek olarak, boşanmanın mali sonuçları ve çocukların durumunu düzenleyen bir anlaşmalı boşanma protokolü de mahkemeye sunulur.
Bu protokol ile birlikte taraflar kendi aralarında boşanma sonucunda ortaya çıkması ihtimali olan maddi- manevi tazminat, iştirak ve yoksulluk nafakaları, ev eşyalarının kime özgüleneceği, düğünde takılan takıların akıbeti, boşanma kararı verildikten sonra yapılacak mal paylaşımı gibi hususlar ve daha bir çok mesele üzerinde ayrıntılı düzenleme yapabilmektedir.
Anlaşmalı boşanma protokolünde yer alan tüm detaylar çok büyük bir dikkatle kaleme alınmalıdır. Zira uygulamada çekişmeli boşanmaya göre daha hızlı ve kolay bir şekilde sonuçlandığından ötürü anlaşmalı boşanma yolunu seçen eşler, gereken azami özen gösterilmeden hazırlanan protokollerle mahkemeye başvurduğu için boşanma kararı verildikten sonra mal rejimi, nafaka, ziynet alacakları ile ilgili davalarda davalı konumuna düşebilmektedir.
Anlaşmalı boşanma protokolünde boşanacak kadın ve erkeğin her ikisinin de imzası olması zorunludur.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASINDA DURUŞMA
Hakimin anlaşmalı boşanma kararı verebilmesi için boşanmak isteyen eşleri bizzat dinlemesi gerekmektedir. Huzurda dinlenen tarafların iradelerini serbestçe ortaya koyduklarına kanaat getiren ve tarafların sunmuş oldukları protokolü uygun bulan hakim, kanunda aranan tüm şartlar sağlanmışsa anlaşmalı boşanmaya karar verir.
Anlaşmalı boşanma davasında avukatla temsil edilseniz dahi duruşmaya mutlaka bizzat katılmanız gerekir.
ANLAŞMALI BOŞANMA DAVASI NE KADAR SÜRER?
Anlaşmalı boşanma davaları çekişmeli boşanma davalarına nazaran çok daha kısa sürede sonuçlanmaktadır.
Anlaşmalı boşanma dilekçenizi sunduğunuz tarihten sonra, mahkemenin yoğunluğuna göre değişmekle birlikte en geç bir veya bir buçuk ay sonraya duruşma günü verilmektedir. Eşlerin her ikisi de duruşmada hazırsa ve protokol de hakim tarafından uygun bulunmuşsa tek celsede boşanma kararı verilecektir.
ANLAŞMALI BOŞANMA KARARININ KESİNLEŞMESİ
Anlaşmalı boşanma kararının taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık bir istinaf süresi öngörülmüştür. Her iki tarafa da yapılan tebliğlerin üzerinden iki hafta geçmesine rağmen taraflar istinafa başvurmamışlarsa karar kesinleşmiş olur. Taraflar boşanma kararının kesinleşmesi için bu sürelerin geçmesi beklemek zorunda değildir. Her iki taraf da kararın tebliğinden sonra istinaftan feragat dilekçelerini mahkemeye sunarsa, karar daha önce kesinleşmiş olur.
Anlaşmalı Boşanma davası açmak, protokol hazırlamak ve hukuki destek almak istiyorsanız web sitemizdeki iletişim bölümünden bize ulaşabilirsiniz.
Av. Hilal DUMANLI